Co to jest model finansowy? Jakie wskaźniki powinny się w nim znaleźć? Jakiej formy użyć? Jak sprawić, by model finansowy był przejrzysty i czytelny?
Model finansowy to narzędzie do zarządzania przedsiębiorstwem lub projektem. Z jego pomocą prognozują rozwój firmy i oceniają skuteczność podejmowanych decyzji.
Na przykład za pomocą modelu finansowego możesz zrozumieć, jak zwiększyć zyski lub czy warto rozpocząć nową działalność.
Również o model finansowy często proszą banki, inwestorzy i kontrahenci. Na jej podstawie decydują, czy podjąć współpracę z firmą, czy też sfinansować jej pracę.
W artykule zrozumiemy:
- czym jest model finansowy i dlaczego jest potrzebny;
- jakich narzędzi można użyć do budowy modelu finansowego;
- jakie zawiera wskaźniki iw jakiej formie się składa;
- jak opracować dobry model finansowy;
- jak dowiedzieć się więcej o biznesowym planowaniu finansowym
Co to jest model finansowy?
Model finansowy to tabela, która łączy w sobie wskaźniki przychodów, wydatków i zysku firmy oraz pokazuje zależności między nimi.
Model finansowy pomaga:
- zobaczyć, jaki zysk uzyska firma przy obecnym poziomie przychodów i wydatków;
- aby zobaczyć, jak można zwiększyć zysk;
- oszacuj, jak zmieni się wynik finansowy firmy, jeśli niektóre wskaźniki zostaną zmienione, na przykład w celu obniżenia kosztów produkcji o 5%;
- podejmować decyzje zarządcze na podstawie tych danych.
Jednocześnie decyzje mogą być różne: od wdrożenia modelu finansowego po zamknięcie firmy. Zamknięcie jest możliwe w przypadku, gdy model wykazuje niezadowalający wynik finansowy i nie ma możliwości doprowadzenia go do akceptacji.
Modele finansowe mogą mieć dowolną złożoność. Wykorzystywane są zarówno do obliczeń globalnych, jak i pojedynczych projektów. Przykładem globalnego zastosowania modeli finansowych jest np. budżet firmy z kilkuletnim wyprzedzeniem. Przykładem odrębnego projektu jest obliczenie zysku netto z nowej usługi firmy lub zmiany zysku po wzroście ceny produktu.
Jak zbudowane są modele finansowe? Zwykle modele finansowe gromadzone są w Microsoft Excel lub Arkuszach Google. Niektóre firmy używają do tego specjalistycznych programów. Z reguły programy te są wyostrzane w jednym celu.
Główną zaletą Microsoft Excel czy Arkuszy Google jest ich elastyczność. Dowolne scenariusze można symulować i obliczać za pomocą wzorów. Pozwalają również dostosować wyświetlanie wyników w wygodnym formacie.
Do czego służą modele finansowe?
Modele finansowe biznesu lub projektów są niezbędne dla użytkowników wewnętrznych i zewnętrznych.
Użytkownicy wewnętrzni to właściciele i menedżerowie firmy. Za pomocą modelu płetwy mogą:
- symulować kilka scenariuszy rozwoju projektu lub biznesu;
- określić, ile pieniędzy należy zainwestować, aby uzyskać pożądany rezultat;
- określić, ile pieniędzy możesz otrzymać za dany poziom inwestycji;
- obliczyć próg rentowności.
Użytkownikami zewnętrznymi są banki lub wierzyciele, kontrahenci, inwestorzy. Potrzebują modelu finansowego, aby:
- oceń biznes – jak opłacalny jest teraz i czego oczekuje się od niego za kilka lat;
- określić zdolność kredytową przedsiębiorstwa;
- zrozumieć, kiedy inwestycja w biznes może się zwrócić w postaci zysku.
Ustaliliśmy, czym jest model finansowy i jak jest przydatny w biznesie. Następnie przeanalizujemy, jakie wskaźniki zawiera iw jakiej formie się składa.
Postać modelu finansowego: struktura i główne wskaźniki
Modele finansowe w firmach i projektach mogą być różne, ale z reguły mają taką samą strukturę. Wszystkie modele finansowe składają się z trzech bloków: danych wejściowych, obliczeń i danych wyjściowych.
Blok danych wejściowych W tej części wprowadzane są wszystkie dane do obliczeń, które mają znaleźć się w modelu.
Główne wskaźniki, które należy tutaj uwzględnić:
- inwestycje kapitałowe – np. wydatki na zakup nieruchomości, wyposażenia, transportu z uwzględnieniem amortyzacji;
- wydatki firmy – np. czynsz, pensje pracowników, zakupy materiałów, marketing, usługi kontrahentów, spłaty kredytów, podatki;
- prognozy wskaźników finansowych – na przykład liczba kupujących, wielkość średniego czeku, prognoza zmian cen;
- finansowanie – na przykład inwestycje właścicieli, inwestorów, wierzycieli.
Blok danych wejściowych pozwala zarządzać całym modelem finansowym: zmieniając niezbędne parametry można osiągnąć zmianę wyników w pożądanym kierunku.
Dane wejściowe można zmieniać, łączyć w scenariusze – obliczać model w kilku wariantach jednocześnie.
Blok obliczeniowy. Blok ten łączy z formułami wszystkie parametry, które zostały ustawione w bloku danych wejściowych.
Tutaj przeprowadzane są wszystkie niezbędne obliczenia. Celem jest uzyskanie ostatecznej prognozy zysku operacyjnego i netto firmy.
Dla zewnętrznych użytkowników modelu fin blok obliczeniowy może być „czarną skrzynką” – nie powinni oni rozumieć, jak działa model finansowy. Najważniejszą rzeczą do zrozumienia jest to, że zmiana danych wejściowych wpływa na dane wyjściowe poprzez formuły bloku obliczeniowego.
Blok danych wyjściowych W tym bloku gromadzone są wszystkie dane otrzymane w bloku obliczeniowym i wyświetlane są wyniki.
Forma wyjścia wyników może być różna – w zależności od preferencji użytkowników modelu. Na przykład dane mogą być prezentowane w tabelach, wykresach lub ich kombinacjach.
Jak opracować dobry model finansowy: główne zalecenia
Jak powiedzieliśmy powyżej, model finansowy może być potrzebny nie tylko właścicielom lub menedżerom firmy, ale także użytkownikom zewnętrznym. Powinni również poruszać się po nim bez problemów.
Dlatego ważne jest, aby model finansowy był jasny dla wszystkich zainteresowanych. Oto kilka zaleceń, jak uporządkować strukturę modelu, uczynić go czytelnym i łatwym do zrozumienia.
Struktura modelu finansowego
- Wyraźnie zaznacz, gdzie są dane wejściowe, gdzie są obliczenia, gdzie są wnioski. Aby to zrobić, wygodnie jest używać dla nich różnych liter i kolorowych etykiet w arkuszach kalkulacyjnych.
- Wewnątrz bloku wykonaj osobne sekcje dla każdego obszaru wprowadzenia lub obliczeń. Na przykład lepiej jest policzyć przychód w innej sekcji, w której liczone były wydatki.
- Nie używaj tego samego ciągu modelu dla różnych danych. Jeśli to możliwe, stosuj się do zasady: „jedna kreska – jedna formuła”. Umożliwi to rozciągnięcie formuł na dowolne okresy.
- Jeśli istnieje osobny arkusz dla danych każdego miesiąca, użyj tej samej struktury kolumn dla wszystkich arkuszy. Ten sam wskaźnik na różnych arkuszach musi znajdować się w tej samej kolumnie. Uprości to również obliczenia w kolejnych okresach.
Czytanie
- Wszystkie wiersze i kolumny muszą być podpisane. Każdy użytkownik powinien zrozumieć, o co chodzi w każdym bloku.
- Nie zapomnij wypełnić bloku rozliczeniowego. Najczęściej użytkownicy zewnętrzni badają tylko bloki wejścia i wyjścia. Ale w niektórych przypadkach – na przykład przy udzielaniu pożyczek lub finansowania długoterminowego – użytkownicy mogą być zainteresowani tym, w jaki sposób firma osiągnęła takie liczby. W takim przypadku blok obliczeniowy będzie dla nich najbardziej interesujący, dlatego wszystkie dane w nim zawarte powinny być podpisane.
- Określ jednostki miary dla każdej wartości. Przynajmniej tam, gdzie mogą pojawić się wątpliwości.
- Liczby w modelu powinny mieć 3-4 cyfry znaczące – resztę lepiej wziąć z ekranu. Aby to zrobić, użyj formatowania komórek – nie musisz ręcznie zmieniać wartości komórki ani używać formuł.
- Oddziel wizualnie bloki za pomocą nagłówków i wyróżnij ważne linie osobnymi kolorami. W tym celu najlepiej użyć stylów wyświetlania tabeli.
Prostota
- Nie staraj się obliczać wskaźników tak dokładnie, jak to możliwe. Model płetwy nie ma na celu 100% odzwierciedlenia rzeczywistości. W razie potrzeby dokładność obliczeń można zwiększyć na późniejszych etapach.
- Nie używaj skomplikowanych formuł. Modele z prostymi formułami są łatwiejsze do samodzielnego odczytania i łatwiejsze do wyjaśnienia innym.
Podsumujmy
- Model finansowy to tabela, w której połączone są wskaźniki przychodów, wydatków i zysków firmy. Pokazuje związek między nimi i pomaga przewidywać rozwój firmy, oceniać skuteczność podejmowanych decyzji.
- Z Finmodels korzystają zarówno właściciele i menedżerowie firmy, jak i użytkownicy zewnętrzni, np. banki, inwestorzy i kontrahenci.
- Aby model finansowy mógł być używany przez wszystkich zainteresowanych, należy zadbać o jego czytelność i prostotę.
- Finmodele nie mają jednej struktury. Każda firma może opracować formularz.
- Najczęściej modele finansowe są kompilowane w Microsoft Excel lub Arkuszach Google.
